ती क्षणभरात घडलेली शांतता… जणू मृत्यूने स्वतःचं अस्तित्व आपल्या श्वासात मिसळलं होतं.”नाला आडवा आला, समोर पाणी, मागे खोल दरी – त्या क्षणी जणू काळ स्वतः समोर उभा ठाकला होता.”गाडी थांबवायला ओरडलो, पण काळजाचा ठोका थांबतोय की नाही, हेच कळेना!”एका बाजूला प्रचंड उतार, समोर धबधब्यासारखं पाणी, आणि आपण त्या रेषेवर – जिथून जिवंत सुटणं हेच मोठं भाग्य! विजय बोरकर
मरण दाराशी आले मी म्हंटल तुला शंभर वर्षे आयुष्य आहे.: मग मरणही चाट पडलं म्हणाले काय हा मनुष्य आहे !
कर्नाटकातील याना गुफा पाहायची, हे आमच्या ग्रुपचं एक स्वप्न होतं. पण हे स्वप्न जेव्हा प्रत्यक्षात उतरलं, तेव्हा ते एका साहसकथेप्रमाणे थरारक आणि विस्मयजनक ठरलं!—पहाटेचा मुक्काम आणि निघण्याआधीची शांतता…येल्लापूर – याना गुफेपासून सुमारे ४० किलोमीटर दूर असलेलं गाव. पावसाची रिपरिप सुरूच होती. सभोवतालचं जंगल जणू काही काळोखाचे कवच पांघरून आमच्यावर नजर ठेवत होतं. म्हणूनच आम्ही रात्री तिथेच मुक्काम ठरवला. जेवण शुद्ध शाकाहारी, आणि मन शांत. सकाळी सातला सर्वजण फ्रेश होऊन, थोडा थोडा धीर अंगात गोळा करत पुढच्या प्रवासाला निघालो.—पावसातलं जंगल आणि रस्ता जणू मृत्यूच्या दारापर्यंत नेणारा…प्रारंभीचा रस्ता बराचसा आरामदायक होतापण काही किलोमीटरनंतर त्याचा चेहराच बदलला. तो अरुंद होत गेला. एकीकडे उंचच उंच डोंगर, दुसरीकडे काळोख्या दरी. आणि मध्ये आम्ही – गाडीवर बसलेले. एका वळणावर गाडी जर थोडीशीही चुकली, तर… कल्पनेनेच अंगावर शहारा यायचा.गाडीतली शांतता ही शांततेसारखी नव्हती – ती भीतीची कुजबुज होती.”समोर एखादी गाडी आली तर?””गाडी स्लिप झाली तर?””नेटवर्क नाहीये… मदत मागवायची कुठून?”अशा विचारांनी गाडीच्या दर उंच उतारानंतर आमचं हृदय धडधडू लागायचं. मात्र साखरे सरांच्या मोबाईलवर चालू असलेला गुगल मॅप आमचा एकमेव आधार होता. नेटवर्क गेलं होतं, पण मॅप अजून मार्ग दाखवत होता. शेवटी, एक पाटी दिसली –”याना गुहा – 4 कि.मी.”—अंधाराचा तुकडा, त्या नाल्याचं संकट आणि भीतीचा कडेलोट…या पाटीवरून उजवीकडे जाणारा रस्ता तर अधिकच अरुंद होता – फक्त एकच गाडी जाईल इतकाच. चढ चढून आम्ही थकून गेलो होतो, आता रस्ता उतरत होता… पण तो नरकात उतरतोय असं भासत होतं!प्रत्येक वळणाचं शेवटचं वळण आहे असं वाटायचं, पण पुढे अजून खोल, अजून काळं काहीतरी दडलेलं असायचं. अचानक समोर एक मोठा नाला. वेगाने वाहणारं पाणी रस्त्याला आडवं गेलं होतं.”गाडी थांबवा!! थांबवा!!”सगळ्यांच्या तोंडून एकच भीतीचा सूर.नाल्यावर एक अरुंदसा पूल होता. पण तो इतका दिसेनासा होता की जणू निसर्गाने खास करून तो झाकलेला होता – चाचपडायला लावण्यासाठी. आम्ही गाडी उभी केली.“पाऊस आणखी वाढला, तर पुलावरून पाणी जाणार…”“मग आपल्याला इकडून जाणं अशक्यच!”घाबरून आम्ही परतीचा विचार करत होतो – पण त्या ठिकाणी गाडी पलटवण्यासाठी पुरेसा रस्ताच नव्हता. आम्ही गोंधळलेलो, घामेजलेले.—अचानक आलेली दुसरी गाडी आणि धैर्याची एक चिंगाट…मागून एक गाडी आली. त्यात चार तरुण होते. त्यातील एक म्हणाला,”मी याआधी गेला आहे… गुफा अगदी जवळच आहे!”पण त्याच्या मित्रांच्या चेहऱ्यावरही विश्वास नव्हता.त्यांच्याशी थोडं बोलल्यावर थोडाफार धीर आम्हालाही आला. त्यांनी पूल ओलांडून गाडी पुढे नेली. आम्ही त्यांना रस्ता दिला.मग अजून एक गाडी आली – या वेळेस दोन स्त्रिया होत्या. त्या फारच घाबरलेल्या. आम्ही त्यांना धीर दिला.”तुम्ही पुढे जा, आम्ही मागून आलोच!”—गुफेकडे पायवाट… आणि पावसातलं रहस्यथोड्याच अंतरावर एक लहानसा स्टॉल. दोन चहा, एक आमलेट, बीपीची गोळी… आणि पुन्हा पायवाट.”जंगलात फक्त अर्धा किलोमीटर चालायचं आहे…”पण पाऊस आता भेदक झाला होता.कव्हर सर, मानवतकर सर, भिसडे सर आधी निघाले. आम्ही साखरे सर, झुंगरे सर आणि मी थांबलो. झुंगरे सरांनी गोळी घेतली, मग आम्ही सुद्धा पुढे निघालो.घनदाट जंगल. समोर उतरणाऱ्या पायऱ्या. वरून घसरून काही आलं तर? प्राणी? साप? या सगळ्या कल्पना मनात धडका देत होत्या.गुफेपर्यंत पोहोचलो. शांतता – ती निसर्गाची नव्हे, तर रहस्याची होती.गुफा पाहून आम्ही भारावून गेलो – पण दुसऱ्या मित्रांचा संपर्क झाला नव्हता.—परतीचा प्रवास – मृत्यूच्या सावलीतून पुन्हा जिवंत होणंस्टॉलवर पुन्हा भेट झाली. एकमेकांना पाहून चेहऱ्यावरचा ताण उतरला.मात्र अजून एक मोठं आव्हान बाकी होतं – परतीचा उतार आता चढण झाली होती!गाडी चढेल का? कुठे थांबली तर? समोरून गाडी आली तर?दोन दगड गाडीत ठेवले – मागच्या चाकाखाली लावायला.”सीट बेल्ट नको – गरज पडल्यास पटकन बाहेर पडता यावं!”गंभीर निर्णय.शेवटी कव्हर सरांनी गाडी घेतली. गाडी दुसऱ्या गिअरमध्ये चालवायचं ठरलं.प्रत्येक वळण चढत गेलो…पाठीमागे जंगल, समोर भयंकर वळणं, अंतर्मनात भीती……आणि शेवटी – एक प्रकाश.आम्ही वर आलो. रस्ता संपला. जीव वाचला.—एक धडा, एक आठवण, एक थरार…याना गुफेचं सौंदर्य पाहिलं, पण त्या सौंदर्यापर्यंत पोहोचण्यासाठी निसर्गाने आम्हाला कसोटीला लावलं.तो प्रवास आम्हाला विसरता येणार नाही – कारण तो फक्त प्रवास नव्हता,तो एक अंतर्मनाचा आरसा होता – भीती, धैर्य, निसर्ग, आणि माणुसकी यांचं.
लेखक हे मराठा सेवा संघांचे जिल्हा उपाध्यक्ष असून एक कृतिशील विचारवंत आहेत
लेखनासाठी खास निमंत्रण
“कामाच्या-गोष्टी” या प्लॅटफॉर्मवर आम्ही धार्मिक, सामाजिक, राजकीय व समकालीन विषयांवर वैचारिक लेख प्रकाशित करतो.आपण लेखक, विचारवंत, अभ्यासक असाल आणि आपले विचार समाजापर्यंत पोहोचवू इच्छित असाल, तर आम्ही आपले मनापासून स्वागत करतो.लेखनासाठी सहभाग घ्यायचा असल्यास, कृपया कॉमेंट बॉक्समध्ये आपले नाव, व्हॉट्सॲप क्रमांक किंवा ई-मेल आयडी लिहा. आम्ही लवकरच आपल्याशी संपर्क करू.
चला, विचारांची चळवळ एकत्र उभी करूया!
– कामाच्या-गोष्टी वर चर्चा करू या !
